Bàn về tính chuyên nghiệp của kiểm toán viên Nhà nước.

Nhiều năm gần đây, người ta hay nói đến tính chuyên nghiệp trong
các lĩnh vực công việc, coi đó như là một phẩm chất cao nhất cần đạt tới. Trong
môi trường làm việc năng động, hiện đại, tính chuyên nghiệp là một trong những
tiêu chí cơ bản quyết định sự thành công của một tổ chức, doanh nghiệp hay sự
thành đạt của mỗi cá nhân….

Bởi vậy, tính chuyên nghiệp trong công việc ngày
càng được đề cao và là yêu cầu đối với cán bộ, công chức và người lao
động. Chương
trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước giai đoạn 2001-2010 (ban
hành kém theo
Quyết định 136/2001/QĐ-TTg ngày 17 tháng 9 năm 2001 của Thủ tướng Chính
phủ) đã
xác định mục tiêu là: “xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong sạch,
vững
mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại hóa, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả…”,
trong
đó có mục tiêu cụ thể là: “đến năm 2010, đội ngũ cán bộ, công chức có số
lượng,
cơ cấu hợp lý, chuyên nghiệp, hiện đại”.

Năm 2009, trong định hướng công tác, KTNN đã xác
định là
năm: “tạo bước chuyển biến rõ rệt về tính chuyên nghiệp”.

Hưởng
ứng chủ đề của năm, bài vết sẽ trao đổi, với hy vọng góp phần làm rõ hơn
vấn đề
tính chuyên nghiệp và xây dựng phong cách làm việc chuyên nghiệp của
kiểm toán
viên Nhà nước.

Tính chuyên nghiệp là
gì? Vì sao cần tính chuyên nghiệp?

Theo từ điển Việt Nam (viện ngôn ngữ học, Nxb Đà
Nẵng, 2006) về mặt tính từ, chuyên nghiệp nghĩa là: chuyên là một nghề, lấy một
việc, một hoạt động nào đó làm nghề chuyên môn; phân biệt với nghiệp dư. Theo
từ điển Anh – Anh – Việt (Nxb Văn hóa thông tin, 1999) professional (chuyên
nghiệp): doing as a jod sth which others do only as an interest or a hobby (tạm
dịch: là một việc gì đó như một công việc mà người khác làm chỉ vì hứng thú
hoặc sở thích).

Như vậy, chuyên nghiệp có thể hiểu theo nghĩa đơn giản nhất, là
chuyên tâm vào nghề nghiệp, công việc. Ai chuyên tâm và tận lực với nghề
nghiệp, công việc của mình; chất lượng và hiệu quả làm việc của họ thường rất
cao. Tính chuyên nghiệp không chỉ có trong các công việc có quy mô lớn, mức độ
phức tạp cao mà phải thể hiện ngay trong từng công việc nhỏ, hàng ngày.

Mục
đích của sự chuyên nghiệp là nhằm tạo ra sự hoàn chỉnh, chất lượng, hiệu quả và
tin cậy, những điều đó chỉ có được khi tất cả các chi tiết dù là nhỏ nhất đều
phải được thiết lập đồng bộ, nhất quán, hợp lý. Tính chuyên nghiệp không phải
cái gì đó phức tạp, khó thực hiện, mà ngược lại nó được thể hiện, đánh giá ở
những việc đơn giản thường ngày. Chẳng hạn như: không để điện thoại đổ chuông
quá 3 tiếng mà không nhấc máy; không để chuông điện thoại kêu trong phòng họp;
đi làm đúng giờ; không được trễ hẹn, nếu trễ thì phải báo; không được đi dép
lê, guốc, mặc áo thun trong công sở. Đối với ngành nghề, công việc khác nhau,
tính chuyên nghiệp có những yêu cầu khác nhau. Tính chuyên nghiệp trong công
việc của những người làm công tác tiếp nhận giải quyết hồ sơ của công dân khác
với những kế toán viên, tính chuyên nghiệp của kế toán viên khác với kiểm toán
viên, tính chuyên nghiệp của đội lễ tân khác với đội bảo vệ…

Để đạt tới tính
chuyên nghiệp của cả một tập thể, một tổ chức thì mỗi vị trí công việc cần phải
được xác định rõ từng nhiệm vụ và mỗi các nhân phải hiểu rõ, đồng thời có khả
năng thực hiện chuyên nghiệp. Tính chuyên nghiệp của mỗi tổ chức, công ty được
đánh giá ở mỗi nhân viên. Vì thế, mỗi tổ chức, công ty, nhất là những tổ chức,
công ty lớn, có bề dầy hoạt động lâu năm để xây dựng “chuẩn mực nghề nghiệp” và
yêu cầu nhân viên phải tuân thủ.

Làm thế nào để xây
dựng phong cách làm chuyên nghiệp?

Có nhiều tiêu chuẩn khác nhau để đánh giá tính chuyên nghiệp
của một cá nhân, tự trung lại 10 tiêu chuẩn cơ bản sau:

Làm việc có kế hoạch

Làm việc có kế hoạch là phẩm chất đầu tiên dễ thấy của những
người làm việc có tính chuyên nghiệp. Lập kế hoạch nhằm xác định mục tiêu và
trình tự các bước công việc phải thực hiện, cũng như thời gian hoàn thành mỗi bước,
mỗi nội dung công việc để đạt được mục tiêu. Việc lập kế hoạch và dự tính thời
gian hoàn thành thể hiện tính chủ động, có trách nhiệm với công việc và sẽ tạo
điều kiện cho các công việc được tiến hành đồng bộ, ăn khớp và hiệu quả; đồng
thời để sắp xếp và quản lý tiến độ công việc. Những nhân viên chuyên nghiệp,
mỗi buổi sáng đến nơi làm việc đều biết rõ công việc của họ phải làm, phải hoàn
thành trong ngày và công việc gì phải làm trước, công việc gì phải làm sau. Làm
việc theo hứng thú, chờ việc là thái độ làm việc thiếu chuyên nghiệp.

 Tinh thần trách nhiệm

Mỗi công việc đều ẩn chứa trách nhiệm. Nhiều người nghĩ
rằng, trách nhiệm chỉ đối với những người có vị trí, quyền hạn nhất định, đối
với những việc nhất định. Điều đó không đúng. Mỗi người phải làm việc có trách
nhiệm với công việc được giao, dù đó là công việc gì, bởi mỗi công việc đều có
vai trò tác dụng của riêng nó như mỗi mắt xích trong một dây chuyền, mỗi việc
phát sinh, tồn tại đều có lý do của nó. Những người làm việc có tính chuyên
nghiệp không bao giờ coi thường những việc nhỏ, họ thực hiện những việc nhỏ,
đơn giản với sự cẩn thận, nghiêm túc. Cấp trên bao giờ cũng mong đợi và đánh
giá cao những nhân viên làm việc có trách nhiệm. Sự làm việc thiếu trách nhiệm,
thái độ “làm cho xong” thường dẫn đến làm việc qua loa, đại khái, cẩu thả và có
thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, “sai một ly đi một dặm”. Tinh thần trách
nhiệm đối với công việc thể hiện ngay trên mỗi kết quả,  sản phẩm. Sự sai sót, mắc nhiều lỗi chính tả,
trình bày cẩu thả, câu văn lệch lạc trong văn bản cũng đủ thể hiện sự thiếu
trách nhiệm của người soạn thảo văn bản. Một lỗi  sản phẩm đã được phát hiện, nhưng bỏ qua và
vẫn đưa ra thị trường, rất có thể dẫn đến sự mất uy tín, tẩy chay  sản phẩm của doanh nghiệp. Trong công việc,
không ít người thường biện hộ cho việc làm của mình, mà không thừa nhận trách
nhiệm, với những lời lẽ như: “trình độ tôi có hạn”, “tôi đã cố gắng rối”, “tiền
lương như vậy tôi chỉ làm được như vậy”… một người làm việc chuyên nghiệp
luôn sẵn sàng đương đầu với những khó khăn, tập trung và cố gắng giải quyết vấn
đề. Giấu giếm lỗi lầm, tránh việc khó khăn, đùn đẩy việc cho người khác, đổi
lỗi cho hoàn cảnh là thái độ làm việc của những người nghiệp dư. Tính chuyên
nghiệp xuất phát từ ý thức của con người làm việc vì nghĩa vụ và trách nhiệm
đối với tổ chức, công ty, với đồng nghiệp và chính bản thân người đó.

 Chuyên tâm đối với
công việc

Chuyên tâm đối với công việc chính là phẩm chất cốt lõi của
người làm việc chuyên nghiệp, phân biệt với sự nghiệp dư. Những người làm việc
với tinh thần trách nhiệm cao thì chuyên tâm với công việc và ngược lại chuyên
tâm làm việc thì tính trách nhiệm sẽ cao. Chuyên tâm với công việc biểu hiển ở
thái độ làm việc tận tâm, tận lực với công việc, chức trách được giao, làm việc
với tinh thần tự giác, thực sự yêu nghề. Trên thực tế, một người toàn tâm, toàn
ý thực hiện nhiệm vụ thì luôn có phong cách làm việc nghiêm túc, rèn luyện được
kỹ năng xử lý công việc nhạy bén. Tận tâm, tận lực với công việc sẽ giúp họ
quên đi những mệt nhọc, tránh được sự đố kỵ, những suy nghĩ tiêu cực, có được
những niềm vui để hoàn thành tốt công việc. Một nhân viên làm thuê, có thể sẽ
có ý nghĩ: tôi làm thuê cho chủ, tôi có
nên chuyên tâm vào công việc không? Tôi tận tâm, tận lực với công việc để ông
chủ tăng thêm lợi nhuận ư? Tôi tận tâm, tận lực nhưng ông chủ có tăng lương,
thăng chức cho tôi đâu? Suy nghĩ như vậy là thiếu chuyên nghiệp. Cần hiểu
rằng, người chủ đã cho họ một chỗ làm việc, cơ hội để cống hiến, để chứng tổ
năng lực; còn bản thân nhận việc đó là vì tiền lương, vì cuộc sống của bản
thân, và đôi khi vì sở thích. Đối với nhiều người, có thể làm càng nhiều sẽ thu
được càng nhiều kinh nghiệm và trí thức. Thực tế đã chứng minh, những người có
thành tựu trong sự nghiệp, làm việc có hiệu quả thường chuyên tâm với công
việc, kiên trì tới cùng, làm tốt công việc từ đầu tới cuối

 Sự hiểu biết, không
ngừng học hỏi để nâng cao kiến thức chuyên môn.

Người làm việc chuyên nghiệp phải có trình độ hiểu biết sâu
sắc về nghề nghiệp, hiểu và nắm vững các cấp độ công việc, kỹ năng trong phạm
vi nghề nghiệp. Nhân viên chuyên nghiệp có thể giải quyết một số vấn đề xem ra
rất phức tạp trở nên đơn giản, nguyên nhân chính là họ đã nắm bắt được nguyên
tắc làm việc cơ bản. xã hội phát triển không ngừng, nhất là trong thời đại khoa
học, công nghệ cao ngày nay xuất hiện ngày càng nhiều những tiến bộ khoa học,
kỹ thuật mới, nhiều ngành nghề mới, công việc phức tạp, đa dạng hơn. Điều đó,
đòi hỏi người làm việc chuyên nghiệp phải không ngừng học tập, rèn luyện cho
tinh thông nghề nghiệp để có thể thích ứng và đối mặt với những tri thức mới.
đặc tính chuyên tâm với công việc của sự chuyên nghiệp cũng luôn đặt ra yêu cầu
phải không ngừng trau dồi, cập nhật kiến thức phù hợp với công việc đối với
người làm việc chuyên nghiệp thì học tập cũng là chuyên nghiệp, là công cụ để
làm việc; đối với họ học tập là suốt đời

 Độc lập, tự chủ và có
tinh thần hợp tác trong công việc

Độc lập và tự chủ trong công việc biểu hiện năng lực tập
trung làm việc với năng suất cần thiết trong những tình huống căng thẳng; chứng
tỏ khả năng làm chủ công việc của mỗi cá nhân. Dễ thấy rằng, những người chuyên
tâm và có hiểu biết sâu về công việc thì thường có tính độc lập, tự chủ cao.
Trong làm việc theo nhóm, mỗi người cũng cần phải độc lập, tự chủ hoàn thành
các nhiệm vụ được nhóm giao. Môi trường làm việc chuyên nghiệp sẽ giúp những
người làm việc chủ động trở nên chuyên nghiệp hơn, bởi mỗi cá nhân phải đủ năng
lực tự thực hiện, giải quyết công việc trong phạm vi trách nhiệm được giao.
Trong công việc cần phải có sự phối hợp nhịp nhàng giữa hợp tác và phân công.
Trong thế giới ngày nay, hầu hết các công việc đều cần phải có sự hợp tác, cùng
làm của nhiều người, nhiều tổ chức, vì vậy hợp tác đang là xu hướng nổi trội. Mỗi
người đều phải có năng lực và thái độ sẵn sàng làm việc với những người khác,
cho dù tính cách và cách làm việc của mỗi người là khác nhau, đó là tinh thần
làm việc chuyên nghiệp.

Ý thức kỷ luật

Tinh thần kỷ luật, phục tùng luôn là phẩm chất quan trọng
của người làm việc chuyên nghiệp. Trong mỗi tổ chức, đơn vị để có những quy
định, quy tắc mà mọi người đề phải tuân thủ. Chỉ cần nhìn vào ý thức chấp hành
kỷ luật của mỗi cá nhân là có thể biết được tính chuyên nghiệp của tổ chức, đơn
vị. Điều đó tạo nên sức mạnh, uy tín của tập thể, cũng như chất lượng, hiệu quả
công việc. Người chuyên nghiệp luôn phục tùng, chấp hành sự sắp xếp, phân công
nhiệm vụ của cấp trên và khi đã tiếp nhận công việc thì nhất định chuyên tâm
làm, cố gắng đặt được sự hoàn thiện trong từng chi tiết. Một nhân viên chuyên
nghiệp không thể có hành vi tự làm theo ý mình, không thực hiện đúng chức
trách, nhiệm vụ được phân công, làm việc tùy tiện, không theo quy định của tổ
chức. Tính kỷ luật của một nhân viên còn biểu hiện biết giữ bí mật của tổ chức,
công ty, không để lộ những thông tin mật khi chưa được phép và cho người không
liên quan.

 Tác phong công nghiệp

Tác phong công nghiệp thể hiện trước hết ở ở việc tuân thủ
và quý trọng thời gian. Ở các nước phát triển, việc tuân thủ giờ giấc làm việc,
đúng hẹn là một trong những nguyên tắc cơ bản, luôn là yếu tố đầu tiên để đánh
giá, tuyển chọn nhân viên. Ở Việt Nam, thiếu tác phong công nghiệp là điểm yếu
lớn của người lao động; nhiều người vẫn có thói quen sử dụng “giờ cao su”, chậm
chạp, lề mề trong công việc, coi trễ hẹn là bình thường. Tác phong công nghiệp
được biểu hiện qua lề lối làm việc khoa học, bài bản, làm việc theo quy trình.
Chỗ làm việc của nhân viên chuyên nghiệp cũng thường gọn gàng, trật tự, ngăn
nắp, sạch sẽ.

 Biết cách giao tiếp
và ứng xử

Trong bất kỳ công việc nào cũng đòi hỏi sự giao tiếp giữa
các cá nhân, do đó sự thành công trong công việc phụ thuộc phần lớn vào hiệu
quả của giao tiếp. Đối với nhiều ngành, nghề, giao tiếp và ứng xử đối với đối
tác chiếm vị trí trọng yếu, quyết định sự thành công và uy tín của tổ chức,
doanh nghiệp. Đối với mỗi cá nhân, giao tiếp tốt không chỉ giúp chiếm được tình
cảm, nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ từ người khác, mà còn giúp họ học hỏi, bổ
sung được nhiều kinh nghiệm trong công việc, nắm bắt nhanh các thông tin hữu
ích, các cơ hội để thực hiện tốt công việc. Có thể nói, nghệ thuật giao tiếp
luôn được xem là chìa khóa vàng của sự thành công. Biết cách giao tiếp và ứng
xử có văn hóa nơi công sở là phẩm chất cần phải rèn luyện để trở thành chuyên
nghiệp, từ ngay trong công việc nhỏ hàng ngày, như: Nghe và tiếp chuyện điện
thoai, biết cười với khách hàng… đến việc sử dụng ngôn từ phù hợp đối với
từng đối tượng giao tiếp, môi trường, hoàn cảnh cụ thể.

Trang phục phù hợp

Trang phục phù hợp với tính chất công việc thể hiện phong
cách làm việc chuyên nghiệp, tạo niềm tin cho đối tác. Mỗi công việc, mỗi môi
trường làm việc có yêu cầu trang phục riêng, chẳng hạn như không nên mặc complet
khi đi cứu trợ bão lụt, phải mặc quần áo bảo hộ lao động khi thăm phân xưởng
sản xuất.

Thư giãn hợp lý

Chuyên tâm với công việc, làm việc nghiêm túc không có nghĩa
là luôn lặng lẽ làm việc, tách với biệt tập thể. Trong thế giới hiện đại, mỗi
con người đều phải chịu rất nhiều áp lực, thách thức khác nhau từ công việc và
đời sống cá nhân. Biết thư giản hợp lý sẽ lấy lại được sực lực, tinh thần, tạo
thêm năng lượng để làm việc hứng thú, sáng tạo, đặt hiệu quả cao nhất, đó chính
là cách làm việc hiện đại chuyên nghiệp.

Xây dựng phong cách
làm việc chuyên nghiệp của kiểm toán viên Nhà nước

Kiểm toán viên Nhà nước (KTVNN) là công chức Nhà nước, làm
việc tại KTNN và được giao nhiệm vụ kiểm toán, vì vậy bên cạnh tính chuyên
nghiệp trong thực hiện chức trách, phận sự của một công chức, KTVNN còn phải có
tính chuyên nghiệp của một KTV với các đặc thù hoạt động của nghề kiểm toán.

 Biểu hiện của tính chuyên nghiệp trong phong cách làm việc của KTVNN mà tính
chất “kép”, vừa chuyên nghiệp của công chức, vừa chuyên nghiệp một nghề nghiệp
chuyên môn. Hoạt động kiểm toán đòi hỏi tính làm việc có kế hoạch rất cao.
Trước khi tiến hành các nghiệp vụ, mỗi đoàn, tổ kiểm toán đều phải có kế hoạch
kiểm toán đã được cấp trên phê duyệt. Dựa trên kế hoạch đó, mỗi KTV phải xây
dựng một chương trình kiểm toán chi tiết để thực hiện nhiệm vụ được giao. Trong
quá trình thực hiện kế hoạch kiểm toán nếu có sự thay đổi đều phải được cấp
trên phê duyệt. Tính làm việc có kế hoạch của KTVNN không chỉ thể hiện ở kế
hoạch kiểm toán, mà mỗi công việc, mỗi ngày làm việc đều phải có kế hoạch rõ
ràng. Chẳng hạn để tìm thêm bằng chứng kiểm toán, KTV phải có kế hoạch cụ thể: Cần thu thập thêm bằng chúng gì? Thu thập ở
đâu? Cần những tài liệu, chứng từ gì? Liên quan đến văn bản chế độ nào? Cần
phải hỏi ai, hỏi như thế nào? Viêc nào làm trước, việc nào làm sau? Khi nào
phải hoàn thành?… hoạt động kiểm toán có tính độc lập, khách quan và
chuyên sâu, mỗi KTV phải chịu trách nhiệm đến cùng về những kết luận, nhận xét,
đánh giá của mình. Vì vậy tinh thần trách nhiệm luôn được đề cao. KTV phải thận
trọng cao hơn mức cần thiết khi đưa ra các kết luận kiểm toán, sẵn sàng đi sâu
đến cúng sự việc, không được “dễ làm khó bỏ”, ỷ lại hay đùn đẩy trách nhiệm lên
cấp trên.

 Công tác kiểm toán vừa có tính chuyên sâu, nhưng lại vừa mang tính
tổng hợp, đòi hỏi KTV phải nắm vứng kiến thức chuyên môn, đồng thời phải có đủ kiến
thức tổng hợp cần thiết trong nhiều nhiều lĩnh vực kinh tế, xã hội. KTV chuyên
nghiệp phải có trình độ chuyên môn và văn hóa giao tiếp từ mức khá trở lên, chuyên
môn phải cao hơn trình độ của những người bị kiểm tra. Do đó, KTV chuyên nghiệp
phải luôn chuyên tâm với công việc, thường xuyên trau dồi sự hiểu biết, không
ngừng học hỏi để nâng cao kiến thức chuyên môn, cập nhật và nắm vững chính sách
pháp luật, kiến thức kinh tế, xã hội. thường xuyên học tập và rèn luyện để nâng
cao kiến thức chuyên môn, kỹ năng và đạo đức nghề nghiệp là một chuẩn mực cơ
bản của nghề kiểm toán; điều đó cũng đã được quy định trong Luật KTNN.

Học tập,
nâng cao trình độ là nghĩa vụ của KTV, không chỉ thông qua cá lớp đào tạo, bồi
dưỡng mà quan trọng hơn là mỗi KTV phải thường xuyên học tập, cập nhật để nắm
vững kiến thức, chế độ, chính sách, pháp luật. Độc lập, tự chủ và có tinh thần
hợp tác trong công việc thể hiên ở mỗi KTV chuyên nghiệp thông qua thái độ làm
việc tự giác, chủ động trong công việc, biết lập kế hoạch, chương trình kiểm
toán, độc lập thu thập bằng chứng kiểm toán, đưa ra kết luận, đánh giá kiểm
toán; đông thời biết cách hợp tác với đồng nghiệp, với đơn vị được kiểm toán,
với bên thứ 3 vì mục tiêu hoàn thành tốt công việc. Hoạt động của KTV có tính
độc lập cao, nhưng hợp tác cũng là phẩm chất thiết yếu. Kiểm toán có chức năng
xác nhận và tư vấn, là “bạn đồng hanh”, “người dẫn đường sáng suốt” của mỗi tổ
chức, doanh nghiệp, vì thế sự hợp tác là cần thiết và hơn nữa nếu không có năng
lực hợp tác trong công việc thì KTV sẽ gặp phải khó khăn khi thu thập bằng
chứng hợp pháp, báo cáo kiểm toán là  sản
phẩm chung, các phần việc kiểm toán thường liên quan chặt chẽ đến nhau, nên các
KTV luôn phải làm việc theo nhóm.

Trong quan hệ phối hợp công tác, biết cách
giao tiếp và ứng xử chứng tỏ và tăng cường năng lực hợp tác của mỗi KTV. Quy
tắc đạo đức nghề nghiệp kiểm toán yêu cầu trong giao tiếp và ứng xử phải lịch
sự, nhã nhặn, tôn trọng đối tác, sử dụng ngôn từ trong sáng, phù hợp, dễ hiểu
từ cách đặt vấn đề, đề nghị cung cấp tài liệu, trao đổi ý liến, đề nghị đơn vị
giải trình đến chứng minh, thuyết phục về các kết luận, đánh giá kiểm toán.
Thực tế đã xảy ra trường hợp cùng một vấn đề, cùng một đối tác, có KTV gặp khó
khăn khi đề nghị cung cấp tài liệu, giải trình, nhưng KTV khác lại rất thuận
lợi. Nguyên nhân là do cách đặt vấn đề, thái độ làm việc khác nhau.

Trong hoạt
động nghề nghiệp, KTV thường xuyên phải tiếp xúc, làm việc với nhiều đối tác
khác nhau, trong những môi trường, hoàn cảnh khác nhau. Mặc trang phục phù hợp
với từng môi trướng làm việc là rất cần thiết, tạo điều kiện cho giao tiếp thuận
lợi, đạt hiệu quả công việc. Kiểm toán là một nghề nghiệp hoạt động độc lập có
tính chuyên môn cao, dễ bị mua chuộc, dễ lợi dụng chức quyền để vụ lợi, vì vậy
phải ý thức kỷ luật luôn được đặc biệt coi trọng.

Ý thức kỷ luật đòi hỏi kiểm
toán viên phải tuân thủ nghiêm ngặt những chuẩn mực, quy trình và quy tắc nghề
nghiệp chặt chẽ; chấp hành sự phân công, giao nhiệm vụ, sự kiểm tra, kiểm soát
của cấp trên; biết giữ bí mật Nhà nước, bí mật nghề nghiệp của đơn vị được kiểm
toán, kết quả kiểm toán khi chưa được công bố chính thức. tác phong công việc
gắn liền với ý thức kỷ luật của KTV. Làm việc khoa học, bài bản, theo chuẩn
mực, quy trình, giải quyết công việc đúng tiến độ, đúng hẹn, đó chính là tác
phong công nghiệp trong nghề kiểm toán. Thư giãn hợp lý trong những khoảng thời
gian nghỉ là rất cần thiết đối với KTV – những người làm việc chuyên môn với
cương độ cao.

Ngay từ những ngày đầu mới thành lập (tháng 7/1994), KTNN đã
chú trọng xây dựng các quy trình, chuẩn mực nghề nghiệp nhằm chuyên nghiệp hóa
và nâng cao hiệu quả hoạt động, xây dựng đội ngũ KTVNN “vừa hồng vừa chuyên”.
Trong quá trình phát triển gần 15 năm qua, nhất là từ sau khi luật kiểm toán có
hiệu lực (2006), KTNN không ngừng nghiên cứu lý luận, học hỏi kinh nghiệm nước
ngoài, tổng kết thực tiễn để quy chế hóa, chuẩn hóa các mặt hoạt động, trọng
tâm là công tác kiểm toán và quản lý hoạt động kiểm toán; đồng thời bổ sung,
hoàn thiện những quy trình, chuẩn mực, mẫu biểu hố sơ kiểm toán, quy tắc ứng xử
của KTVNN.

Ngày 16/5/2008, Tổng KTNN đã ban hành Quy tắc ứng xử của kiểm toán
viên Nhà nước (kèm theo quyết định sô 07/2008/QĐ-KTNN). Đó là những chuẩn mực
xử sự của KTVNN trong hoạt động kiểm toán và trong quan hệ xã hội; có thể coi
đó là cẩm nang giao tiếp và ứng xử của KTVNN. Đến nay, KTNN đã cơ bản xây dựng
xong bộ chuẩn mực, quy trình kiểm toán, đặt nền móng vững chắc cho việc chuyên
nghiệp hóa, chính quy hóa hoạt động kiểm toán. Song song với quá trình xây
dựng, thể chế hóa, KTNN thường xuyên coi trọng việc đào tạo, bồi dưỡng nghiệp
vụ chuyên môn, văn hóa giao tiếp và ứng xử, quán triệt đưa các quy định vào
thực tiễn.

Nhìn chung, đội ngũ KTVNN có trình độ chuyên môn phù hợp với tiêu
chuẩn ngạch, bậc (4 ngạch: KTV dự bị, KTV, KTV chính và KTV cao cấp), đảm bảo
có sự kế thừa, kết hợp, bổ sung giữa kiến thức lý lận mới với kinh nghiệm thực
tiễn, nhiều KTV có phong cách làm việc chính quy, chuyên nghiệp, đủ khả năng
hội nhập và tham gia các hoạt động chung của ASOSAI và INTOSAI. Tuy nhiên, thực
tế vẫn còn một bộ phận KTV làm việc thiếu chuyên nghiệp, làm việc theo chủ
nghĩa kinh nghiệm cá nhân, chưa chấp hành nghiêm các chuẩn mực, quy trình kiểm
toán và quy định khác của ngành. Vẫn tồn tại trong đội ngũ KTV tư tưởng ỷ lại,
chông chờ cấp trên, đùn đẩy trách nhiệm, thiếu chủ đông, sáng tạo trong công
việc, đi muôn về sớm. Trong giao tiếp và ứng xử với đơn vị được kiểm toán, với
đồng nghiệp ở một số trường hợp, tình huống chưa đủ chuẩn mực, văn hóa đã ảnh
hưởng uy tín của ngành.

Để xây dựng phong cách làm việc chuyên nghiệp của KTVNN,
thiết nghĩ, bên cạnh việc KTNN nâng cao kỷ luật công chức, công vụ; tăng cường
nghiên cứu ban hành các quy định, hướng dẫn cụ thể; đào tạo theo phương thức
“cầm tay chỉ việc”, mỗi KTV cần phải có ý thức, coi trọng và thực sự nghiêm túc
trong học tập, rèn luyện đạo đức, tác phong, tạo dưng một phong cách làm việc
chuyên nghiệp, hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới.